Doanh nghiệp “kêu cứu” lên Thủ tướng vì Hải Phòng “tận thu” phí cảng biển

Tổng thu năm 2017 từ phí mới dự kiến 1.500 tỷ đồng là “quá cao, bất hợp lý, có dấu hiệu lạm thu trái với quy định của pháp luật hiện hành về phí, lệ phí”.

Hội doanh nhân trẻ – Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam vừa có tờ trình Thủ tướng Chính phủ về việc xin tạm dừng Nghị quyết 148/2016-NQ-HĐND ngày 13/12/2016 của HĐND thành phố Hải Phòng về việc quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng Hải Phòng.

Tại công văn này, VPSF cho biết, ngay từ những ngày đầu năm 2017, Diễn đàn kinh tế tư nhân đã nhận được ý kiến phản đối đồng loạt của các Hiệp hội doanh nghiệp trong nước (gồm toàn bộ các hiệp hội chính có mặt hàng xuất nhập khẩu và cả hiệp hội cung cấp dịch vụ cho xuất nhập khẩu như Logistics, cảng biển…), Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản cùng rất nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước về quy định trên.

Diễn đàn kinh tế tư nhân cho rằng Nghị quyết 148 có nhiều điểm bất ổn. Trong đó, có hiện tượng “phí chồng phí” làm gia tăng gánh nặng lớn cho doanh nghiệp vì hiện doanh nghiệp đã phải chịu các loại phí sau tại khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng, bao gồm: phí vận chuyển, phí D/O, phí handling, phí vệ sinh container, phí THC, phí B/L, phí AMS, phí Telex RL, phí CY monitor, phí seal charge, phí CB Lissur, phí cân tải trọng container, phí Ex doc…

“Các loại phí trên doanh nghiệp nộp cho thành phố thông qua các công ty được thành phố Hải Phòng cho kinh doanh dịch vụ cầu cảng, kho bãi có sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng ở khu vực cảng biển”, VPSF cho biết.

Theo VPSF, mức phí quá cao và không chứng minh được nguyên tắc thu phí là để “cơ bản bảo đảm bù đắp chi phí” quy định tại Luật phí và lệ phí năm 2015 cũng như quy định về phí của các bên thêm gia WTO.

Trong phí mới ban hành, thành phố Hải Phòng cũng không hề làm rõ các thành phần kết cấu phí, không lý giải mức thu so với chi phí cần bù đắp. Theo VPSF, với ý kiến trên, tổng thu năm 2017 từ phí mới dự kiến 1.500 tỷ đồng là “quá cao, bất hợp lý, có dấu hiệu lạm thu trái với quy định của pháp luật hiện hành về phí, lệ phí”.

Tại công văn này, phía các hiệp hội cũng cho rằng việc thu phí như Nghị quyết 148 có sự phân biệt đối xử nghiêm trọng giữa hàng hoá thông quan tại cửa khẩu cảng biển Hải Phòng với hàng hoá chuyển cảnh, quá cảnh, tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan… Tại Nghị quyết 148, mức thu phí với hàng hoá xuất nhập khẩu là 250-500 nghìn đồng/container trong khi hàng tạm nhập tái xuất, chuyển quá cảnh phải nộp từ 2,2-4,8 triệu đồng/container.

“Quy định này không những bất hợp lý, tạo nên gánh nặng vô cùng lớn cho các doanh nghiệp vì phải nộp phí liên quan tới xuất nhập khẩu ở nhiều cửa khẩu khác nhau mà còn có dấu hiệu tận thu, vi phạm các cam kết của Việt Nam với WTO, vi phạm điều 3 GATT và hàng loạt hiệp định thương mại, song phương mà Việt Nam đã kí kết”, công văn nêu rõ.

Một bất ổn khác cũng được chỉ ra rằng, Nghị quyết 148 đã không tuân thủ quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi ban hành vào ngày 21/12/2016, gửi tới doanh nghiệp vào ngày 30-31/12/-2106 và áp dụng thu ngay từ 1/1/2017.

Cũng theo VPSF, hàng nghìn doanh nghiệp trong và ngoài nước đều bị động với quy định của Hải Phòng, không kịp thời gian để tính toán lại phương án kinh doanh hoặc đàm phán lại toàn bộ hợp đồng đã kí kết cho 2017. Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp đã phản ứng rất mạnh mẽ trước quy định của Hải Phòng cũng như thể hiện rõ sự hoang mang, sụt giảm niềm tin nghiêm trọng đối với cách thức ban hành các quy định mang tính áp đặt, bất ngờ như vậy.

Ngoài ra, VPSF cũng cho rằng, quy định của Hải Phòng sẽ mở đầu cho hàng loạt địa phương khác ban hành các phí tương tự theo chủ trương tăng thu bù chi. Bên cạnh đó, xét về sâu xa, nguồn gốc vấn đề Hải Phòng ban hành quy định thu phí có thể bắt nguồn từ chủ trương cắt giảm 1 phần ngân sách các địa phương mà Quốc hội thông qua trong kỳ họp trước.

“Đây là bài toán khó khăn mà Quốc hội, Chính phủ cần nghiên cứu và có giải pháp hài hoá tổng thể để câu chuyện Hải Phòng không trở thành phổ biến ở mọi tỉnh thành, dẫn tới toàn bộ hậu quả và gánh nặng đều dồn vào doanh nghiệp”, VPSF nêu tại văn bản.

Mới đây, Tổng cục Hải quan vừa có công văn yêu cầu Cục Hải quan Hải Phòng không được yêu cầu doanh nghiệp nộp hoặc xuất trình các chứng từ, giấy tờ khác ngoài các chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan.

NGUYỄN THẢO