Chuỗi cung ứng iPhone: Từ nhà máy đến tay người dùng

iPhone là sản phẩm bán chạy nhất và lợi nhuận nhất của Apple. Hơn 1 tỷ máy đã được bán ra kể từ khi chiếc đầu tiên ra mắt. Khoảng một nửa iPhone được sản xuất trong nhà máy khổng lồ tại trung tâm thành phố Trịnh Châu (Trung Quốc).

Dưới đây là câu chuyện về “cuộc đời iPhone”, từ công xưởng ra các cửa hàng:

Thu thập linh kiện

Apple mua  nhiều linh kiện cho iPhone – như chip nhớ, modem, mô-đun camera, microphone – từ hơn 200 nhà cung ứng khắp thế giới. Foxconn, công ty Đài Loan sở hữu nhà máy Trịnh Châu, thậm chí còn sản xuất các linh kiện nhỏ hơn như vỏ kim loại.

Apple đặt hàng nhiều linh kiện từ các nhà cung ứng toàn cầu rồi bán chúng số lượng lớn cho một trong các nhà thầu sản xuất tại Trung Quốc. Tại Trịnh Châu, đó là Foxconn.

Sản xuất iPhone

Công nhân ca đêm rời nhà máy Trịnh Châu trong khi công nhân ca sáng bắt đầu đi làm. Ảnh: NYT

Các nhà máy của Foxconn tại Trịnh Châu có diện tích gần 5,7 nghìn m2 và tuyển dụng tối đa 350.000 lao động, phần lớn có thu nhập 1,9 USD/giờ. Các việc phải làm được gọi là F.A.T.P, hay lắp ráp cuối cùng, kiểm tra và đóng gói.

Có 94 dây chuyền sản xuất tại cơ sở Trịnh Châu và mất khoảng 400 bước để lắp ráp iPhone, bao gồm đánh bóng, hàn, khoan, vít. Nhà máy có thể sản xuất nửa triệu iPhone mỗi ngày hay 350 chiếc mỗi phút.

Sau khi iPhone rời khỏi chuyền, nó được đặt trong các hộp xơ ép trắng đẹp mắt, bọc lại và đặt trên pallet gỗ rồi được đẩy ra các xe tải đang chờ sẵn.

Thông quan

Rời khỏi cổng nhà máy, chiếc iPhone vừa lắp ráp di chuyển thêm vài trăm met đến một trạm  hải quan lớn của Trung Quốc. Hoạt động thuế quan gói gọn trong khu vực ngoại quan, cho phép Apple bán iPhone dễ hơn đến người dùng Trung Quốc.

Là điểm lắp ráp iPhone cuối cùng, Trung Quốc đồng thời cũng là điểm khởi đầu cho chiến lược thuế toàn cầu của Apple. Tại Trịnh Châu, thường là tại trạm hải quan, Foxconn bán iPhone hoàn thiện cho Apple, rồi bán lại chúng cho đối tác Apple toàn cầu.

Quy trình phần lớn giao dịch bằng điện tử, cho phép Apple gán một tỷ lệ lợi nhuận cho chi nhánh tại Ireland, nơi được ưu đãi thuế.

Vận chuyển ra nước ngoài

iPhone sau khi thông quan được chuyển bằng xe tải, đi gần 5km đến sân bay Trịnh Châu để chuyển đến Mỹ và các nước khác. Sân bay được mở rộng đáng kể vài năm gần đây do sản xuất iPhone tăng mạnh.

Vài năm trước, máy tính cá nhân sản xuất tại Trung Quốc được vận chuyển đến Mỹ bằng tầu hàng và hành trình mất gần 1 tháng. Smartphone đủ nhỏ để chuyển được bằng máy bay số lượng lớn và tiết kiệm chi phí. Một chiếc Boeing 747 có thể chở 150.000 iPhone trong các hộp nhôm.

Từ Trịnh Châu, tại Mỹ, UPS, FedEx và các hãng chuyển phát khác thường đưa iPhone đến Anchorage, tiếp nhiên liệu rồi đến Louisville, Ky., một trung tâm logistics lớn hoặc các điểm khác trên cả nước.

Ở lại Trung Quốc

Xe tải chở iPhone từ Trịnh Châu đến Thượng Hải. Ảnh: NYT

Với một chiếc iPhone dành cho thị trường Trung Quốc, cán bộ thuế sử dụng hệ thống điện tử để đóng tem “xuất khẩu” “ảo” lên hàng hóa rồi đóng tem lại là “nhập khẩu”. Tại Trịnh Châu, quytrình diễn ra trong cùng một cơ sở hải quan bên ngoài nhà máy.

Sau khi các sản phẩm đã được đóng dấu nhập khẩu, hải quan thu 17% thuế giá trị gia tăng dựa theo giá nhập. Tiếp đó, hàng hóa được phép vận chuyển đi khắp Trung Quốc.

iPhone này thường được chở trên xe tải lớn, mất 18 tiếng từ Trịnh Châu đến Thượng Hải, nơi Apple mở trung tâm phân phối toàn quốc. Một xe tải có thể chở 36.000 iPhone. Do đang giữ số hàng hóa trị giá 27 triệu USD phía sau, xe được trang  bị camera và đôi khi cả nhân viên  bảo vệ có vũ trang.

Sau khi iPhone rời nhà máy Foxconn tại Trịnh Châu, nó mất trung bình 2 ngày để đến một cửa hàng tại Thượng Hải cho khoảng cách 590 dặm. Trong khi đó, trung bình mất 3 ngày để iPhone từ Trịnh Châu đến San Francisco, khoảng cách 6.300 dặm.

Giá iPhone

Giá iPhone tại Trung Quốc cao hơn gần 20% so với Mỹ. Người dùng Trung Quốc phải trả giá cao hơn nhiều vì tỉ giá tiền tệ và mức thuế giá trị gia tăng cao.

iPhone 7 32GB có giá 776 USD tại Apple Store Thượng Hải, còn tại New York, nó có giá 649 USD.