Thực trạng E-Logistics – Dịch vụ hậu cần điện tử Việt Nam

Trong vài năm gần đây Thương mại điện tử đã phát triển nở rộ ở Việt Nam với việc hàng loạt các trang TMĐT mọc lên như nấm sau mưa. Người tiêu dùng cùng dần dần thay đổi văn hóa tiêu dùng, dần chấp nhận và quen với mua hàng online. Vấn đề bất cập và đau đầu với các công ty thương mại điện tử hiện nay không phải là thói quen mua hàng online hay niềm tin khách hàng lại là vấn đề hạ tầng Logistics và thanh toán cho Thương mại điện tử.  Bài viết này là một góc nhìn về Hạ tầng Logistics và thanh toán cho thương mại điện tử Việt Nam.

Thanh toán online vs. thanh toán khi giao hàng (COD)

Thanh toán online đã có một bước tiến dài trong giai đoạn 2012-2014, tuy nhiên sự phổ cập của thanh toán trực tuyến vẫn còn là một vấn đề đau đầu của TMĐT Việt Nam. Ở một thị trường mà vấn đề niềm tin là một nhức nhối lớn thì người dùng chọn để bỏ qua hình thức thanh toán trước (online), họ thoải mái hơn với việc được kiểm tra chất lượng hàng hóa trước khi thanh toán. Nếu món hàng không hài lòng, họ có quyền trả lại hàng và từ chối thanh toán mà không phải trả bất kỳ khoản phí nào.

Việc này lợi bất cập hại và nó vô tình làm “hư” người dùng.

Khi quá tự do trong việc đổi trả hàng, khách hàng đôi khi quá “tận dụng” khả năng này. Dẫn đến tỉ lệ đổi trả hàng ở các site TMĐT Việt Nam luôn cao, trung bình của sàn TMĐT khoảng 15-20% và các website bán hàng B2C trong khoảng 10-15%. Tỉ lệ này cao dẫn đến tác hại gì? Tăng chi phí vận chuyển, vận hành và dĩ nhiên, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.

Thị trường Việt Nam hiện tại chứng kiến tỉ lệ thanh toán online chỉ vào khoảng 5-10% trong khi COD đè bẹp “người bạn đồng hành” của mình với tỉ lệ 90-95%.

Làm thế nào để tăng tỉ lệ thanh toán online? Đây là một bài toán vô cùng khó và cần sự chung sức của rất nhiều bên để có thể thực hiện được, tôi xin bàn về nó trong một bài viết khác.

Xu hướng realtime trong e-Logistics:

Tại thời điểm 2011-2012, việc có kết nối API qua lại giữa bên cung cấp dịch vụ Logistics và bên kinh doanh TMĐT đã là tiến bộ lớn rồi. Một số nơi thậm chí còn không thể thực hiện tác vụ đơn giản nhất này. Chưa cần kể đến các tác vụ khác đòi hỏi công nghệ cao như GPS, tracking thời gian thực…

Tháng 10/2014 chứng kiến một sự “thay da đổi thịt” toàn diện.

Hiện tại hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ Logistics cho TMĐT đều có khả năng kết nối trực tuyến qua hệ thống. Các tác vụ có thể làm được qua API bao gồm:

– Tạo đơn hàng/vận đơn trực tuyến
– Cập nhật trạng thái trực tuyến
– Báo phát
– Cập nhật tình trạng lưu kho
– Xem báo cáo phát hàng và tiền nợ thu hộ

Xu hướng của 2015 là công nghệ cập nhật trạng thái phát tức thì qua SMARTPHONE. Khi nhân viên giao nhận giao hàng cho bạn, thay vì kí nhận lên vận đơn bằng giấy, bạn có thể ký trực tiếp lên điện thoại thông minh của nhân viên. Trạng thái đơn hàng lập tức được truyền về hệ thống qua sóng 3G. Và ngay lập tức, trong vòng vài giây, người gửi đã có thể nhận tín hiệu POD (Proof of Delivery) qua kết nối API.

Tuy nhiên, không phải dịch vụ Logistics nào cũng có khả năng trang bị điện thoại thông minh cho toàn bộ nhân viên của mình. Đây là một món đầu tư không nhỏ. Với xu thế ngày càng rẻ đi của smartphone và cước 3G, chúng ta hoàn toàn có khả năng tin vào một cuộc “cách mạng số” của ngành giao nhận trong năm 2015.

Logistics cho TMĐT không chỉ là giao nhận

2015 sẽ là năm chứng kiến những đổi thay ngoạn mục của ngành eLogistics.

Những nhà cung cấp dịch vụ sẽ vượt ra ngoài vai trò giao nhận (như hiện nay) để tiến lên một nấc thang mới, hoàn thiện hơn chuỗi dịch vụ của mình. Giao nhận đơn thuần sẽ trở thành một dịch vụ rất “cơ bản”, trở thành món cơm ăn mỗi ngày. Nhưng ngoài cơm ra, chúng ta còn cần ăn “món mặn, món canh, món xào”. Vậy những món ngon đó sẽ là gì?

1. Hoàn thiện hệ thống cập nhật trạng thái thời gian thực, người dùng có thể tracking trạng thái đơn hàng ở bất kì công đoạn nào của vận chuyển.
2. Kho bãi dành và giải pháp ERP
3. Hệ thống Call Center và xử lý đơn hàng thay cho website TMĐT (Order Processing outsource)
4. CRM
5. Chi nhánh tại 63 tỉnh thành làm nơi đổi/trả hàng và giải đáp thắc mắc nhanh cho người mua hàng

Hãy tưởng tượng 1 đối tác Logistics có thể làm thay bạn tất cả từ trả lời điện thoại tổng đài, xử lý đơn hàng, lưu kho, xuất hàng, đóng gói, giao hàng, thu tiền… bạn chỉ làm mỗi việc đảm bảo hàng hóa, làm content trên website, quản lý chất lượng vận hành và cuối cùng… dĩ nhiên là ngồi đợi tiền về.

Thật tuyệt phải không? Điều đó đã và đang trên kế hoạch xây dựng của nhiều đơn vị Logistics để thành hiện thực trong 2-3 năm tới. Và đến cuối 2017, hầu hết các dịch vụ trên sẽ sẵn sàng cho sự cất cánh của TMĐT.

Tham khảo từ thietbao, dangquochung