Doanh nghiệp “mệt mỏi” với thủ tục hải quan

“Một số DN được xếp vào “luồng xanh”, tức là được miễn kiểm tra hồ sơ trên giấy và miễn kiểm tra thực tế hàng hóa. Lô hàng được cơ quan hải quan chấp nhận thông quan thì sẽ chuyển sang in tờ khai trên hệ thống của mình để đi lấy hang.

Nghe có vẻ đơn giản nhưng trong thực tế DN mất nhiều thời gian làm thủ tục không khác gì DN ở “luồng đỏ”. Rốt cuộc, DN vẫn phải đến cơ quan hải quan đăng ký, rồi đến cơ quan thuế xác nhận mới lấy được hàng.” Phát biểu của Bà Đặng Bình An, chuyên gia tư vấn Dự án USAID GIG (Nguyên Tổng cục phó Tổng cục Hải quan, Nguyên Tổng cục phó Tổng cục Thuế).

MỆT MỎI VỚI THỦ TỤC HẢI QUAN

Để giảm bớt những khó khăn trong việc kê khai thuế, hải quan, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản, thông tư mới trong đó đã tiếp thu và sửa đổi nhiều vấn đề theo kiến nghị của DN. Tuy nhiên, trong hội nghị đối thoại với Bộ Tài chính tổ chức ngày 30.10, tại Hà Nội, nhiều DN kêu khổ về sự rườm rà, gây khó khăn của thủ tục hành chính thuế, hải quan.

Có một vấn đề mà từ khi triển khai thủ tục hải quan điện tử đến nay cả bên nhà cung cấp phần mềm và phía hải quan đều chưa giải quyết được đó là việc chạy hồ sơ thanh khoản đối với tờ khai ủy thác. Trong thông tư quy định việc thanh khoản phải tiến hành trên phần mềm. Nhưng thực tế đối với tờ khai XNK ủy thác phần mềm hiện nay không chạy thanh khoản được. Bên công ty Thái Sơn có hướng xử lý để chạy được thanh khoản các tài khoản XNK ủy thác thì phải tạo một tờ khai giả lập truyền đến hải quan sau đó mới chạy thanh khoản trên hệ thống, nhưng phía hải quan không chấp nhận phương án này, vì vậy các hồ sơ XNK ủy thác DN gặp phải nhiều phiền hà để xin tiến hành thanh khoản thủ công.

Ngoài ra, việc kê khai nộp thuế qua mạng đang khiến DN gặp khó, khi có những thời điểm hệ thống này gặp trục trặc. Rơi vào tình huống này, DN khó tiến hành kê khai thuế theo hình thức thủ công, vì không có quy định hướng dẫn cụ thể. Điều này dễ dẫn đến sự cảm tính của cán bộ hải quan trong việc hướng dẫn DN chuyển từ kê khai thuế điện tử sang thủ công và ngược lại, gây phiền hà cho DN. Việc gặp trục trặc này có thể khiến DN chậm kê khai, nộp thuế, nên đối mặt với nguy cơ bị phạt chậm nộp, trong khi đây không phải lỗi của DN…

Một quy định bất cập khác là DN phải nộp lệ phí tờ khai hải quan với mức 20.000 đồng/tờ khai qua ngân hàng, thay vì mua tem của hải quan như trước đây. Số tiền quá nhỏ này buộc DN phải nộp qua ngân hàng là rất bất tiện… Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn giải đáp, ngoài nộp qua ngân hàng, DN có thể nộp trực tiếp thông qua hình thức mua tem tại cơ quan hải quan… Tuy nhiên, đại diện DN khẳng định, quy định hiện hành không cho phép DN mua tem, mà buộc phải nộp qua ngân hàng?

Còn nhiều các vướng mắc chưa kịp sửa đổi đã gây ra những khó khăn khiến DN luôn cảm thấy nặng nề khi làm thủ tục thuế, hải quan. Nhiều DN chưa mong giảm thời gian kê khai thuế, chỉ mong không bị phạt.

CÒN NHIỀU TỒN ĐỌNG

Trong quá trình rút ngắn thời gian làm thủ tục hải quan, đòi hỏi phải phối hợp với các Bộ, ban, ngành và cơ quan Hải quan cũng chỉ là một trong các đầu mối. Đây là thực trạng đang tồn tại, nhiều lúc thủ tục bị ảnh hưởng do các khâu không phối hợp được với nhau, kể cả từ các văn bản pháp quy để quyết định thủ tục diễn ra như thế nào hay thời hạn khi các bên cùng tham gia vào quá trình thông quan cho chủ hàng. Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được khi triển khai thủ tục hải quan điện tử, do hệ thống VNACCS/VCIS mới nên quá trình triển khai vẫn còn tồn tại một số vướng mắc, dẫn đến các DN XNK gặp một số khó khăn trong thủ tục hải quan.

Tại một cuộc hội thảo mới đây về cải cách thủ tục hải quan nhằm hướng đến thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi thương mại trong WTO, đại diện các DN cũng quan tâm về một số cải cách thủ tục khác như DN ưu tiên, Cơ chế Hải quan một cửa quốc gia… Tại hội thảo, ông Âu Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Giám sát và Quản lý hải quan, Tổng cục Hải quan đã đưa ra một số chỉ tiêu của ngành Hải quan trong cải cách thời gian tới. Cụ thể, đến cuối năm 2015, thời gian kiểm tra hồ sơ là 2 giờ, thời gian kiểm tra hàng là 8 giờ, như vậy từ khi DN nộp tờ khai đến khi hoàn thành thông quan là 10-11 giờ. Những mục tiêu này đang được ngành Hải quan nỗ lực triển khai mọi giải pháp để đạt được trong thời gian tới.