Hạ tầng yếu kém ảnh hưởng phát triển thương mại biên giới Bình Phước

Cụ thể, theo Cục Hải quan Bình Phước, mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các quyết định số 551/QĐ-TTg ngày 4-4-2013 và Quyết định 2405/QĐ-TTg ngày 10-12-2013 về chương trình hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn ấp đặc biệt khó khăn, tuy nhiên hiện trạng đầu tư hạ tầng giao thông tại các khu vực cửa khẩu Bình Phước chưa đồng bộ gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát triển thương mại biên giới.

Điển hình tại khu vực của khẩu Tân Tiến đường đi vào cửa khẩu còn 1 km chưa được trải nhựa nên việc vận chuyển hàng hóa trong mùa mưa gặp nhiều khó khăn. Cây cầu bắc qua sông Măng sang Campuchia đã xuống cấp trầm trọng không an toàn cho người và phương tiện qua lại nhưng hiện tại vẫn chưa được cấp sửa chữa.

Tại khu vực cửa khẩu Tân Tiến, cửa khẩu Lộc Thịnh trọng tải cầu nhỏ hơn trọng tải đường dẫn đến việc phát sinh thêm nhiều chi phí cho doanh nghiệp khi buộc phải sang tải để vận chuyển hàng hóa qua cầu.

Để tháo gỡ những khó khăn này, Cục Hải quan Bình Phước kiến nghị nhanh chóng hoàn thiện cơ sở hạ tầng tại các khu vực cửa khẩu, cải thiện môi trường đầu tư, đổi mới cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư, ưu tiên các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào khu vực cửa khẩu.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Quyết định 52/2015-TTg ngày 20-10-2015 của Thủ tướng Chính phủ, hàng hóa mua bán trao đổi của cư dân biên giới thuộc diện phải kiểm dịch động vật, thực vật và kiểm dịch thủy sản phải được kiểm dịch theo quy định của pháp luật hiện hành. Theo quy định về kiểm dịch thực vật thì chủ vật thể phải xuất trình giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật do cơ quan kiểm dịch thực vật có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp hoặc giấy xác nhận có giá trị tương đương. Trường hợp đưa hàng hóa thuộc diện kiểm dịch và không có giấy chứng nhận của nước xuất khẩu thì bị phạt tiền và buộc tái xuất hàng hóa khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Đối với các mặt hàng nhập khẩu qua các cửa khẩu thuộc tỉnh Bình Phước chủ yếu là hàng nông sản thu gom của cư dân biên giới Campuchia (sản phẩm do cư dân tự trồng trọt, thu hoạch) nên việc chủ thể xuất trình được giấy chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền Campuchia rất khó khăn. Vì vậy tại các cửa khẩu tỉnh Bình Phước gần như không phát sinh hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động mua bán trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới, Cục Hải quan Bình Phước kiến nghị, hàng hóa mua bán trao đổi của cư dân biên giới thuộc diện phải kiểm dịch theo danh mục do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố trong từng thời kì thì phải được kiểm dịch theo quy định riêng. Bên cạnh đó cần sửa đổi quy định về hồ sơ cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với hàng hóa nhập khẩu của cư dân biên giới, không yêu cầu phải nộp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật do cơ quan kiểm dịch thực vật có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp hoặc giấy xác nhận có giá trị tương đương.

Ngoài ra, tại Thông tư 217/2015/TT/BTC ngày 31-12-2015 của Bộ Tài chính, quy định “trường hợp vận chuyển hàng hóa XK, NK thì người điều khiển phương tiện phải xuất trình cho cơ quan Hải quan tờ khai hàng hóa XK, NK đã hoàn thành thủ tục hải quan. Tuy nhiên Nghị định 08/2015/NĐ-CP ngày 21-1-2015 của Chính phủ và Thông tư 42/2015/TT-BTC ngày 27-3-2015 của Bộ Tài chính lại quy định: người khai hải quan, người điều khiển phương tiện phải xuất trình cho cơ quan Hải quan tờ khai hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong trường hợp vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Như vậy các quy định về thủ tục hải quan đối với phương tiện vận chuyển hàng hóa biên giới nêu trên chưa thống nhất.

Mặt khác, thực tế tại các cửa khẩu tại tỉnh Bình Phước hiện chỉ có 1 cổng barie tiếp giáp nội địa và tiếp giáp biên giới, khi phương tiện vận chuyển hàng hóa nhập khẩu đến barie cơ quan Hải quan chưa có cơ sở để kiểm tra, giám sát hàng hóa (đối với trường hợp tờ khai được đăng kí trước khi hàng đến cửa khẩu và phải kiểm tra thực thế hàng hóa), tại thời điểm này người điều khiển phương tiện chưa thể xuất trình tờ khai hàng hóa nhập khẩu đã hoàn thành thủ tục hải quan khi làm thủ tục nhập cảnh phương tiện vận tải.

Liên quan đến vướng mắc này, Cục Hải quan Bình Phước đề nghị, thủ tục hải quan đối với phương tiện vận tải vận chuyển hàng hóa qua biên giới thực hiện thống nhất theo quy định tại Nghị định 08/2015/NĐ-CP và Thông tư 42/2015/TT-BTC.